Tuesday, April 18, 2006
pere Ben vertelt verder....
Beste Hans, Even een stukje uit jouw journaal, waar ik al een keer over wilde schrijven. Nu naar aanleiding van je mail van vanmorgen:
"Ook wel een aardige : Flavien vertelt me - en het wordt later door Helmutbevestigd - dat er indertijd nogal wat gedoe was aan de overkant. Dat is Zaire.Daardoor kwamen er heel wat Zairezen hals over kop deze kant uit. In zulkegrote getalen, dat de UNHCR zich geroepen voelde om hulp te bieden. Altijd mooinietwaar. In Bangui maakten zich vrachtwagens klaar met dekens, tenten en noemmaar op. Tegen de tijd dat ze in Mabaye waren gearriveerd was er geenvluchteling te ontdekken. Alle vluchtelingen waren door de lokale bevolkingliefdevol in hun hutten ondergebracht!! Daar krijg je toch een brok van in jekeel, als je dat hoort. Een enorme toevloed van mensen, gewoon opgelost enopgenomen door hartelijkheid en gastvrijheid. Niet aldus de UNHCR, die in grotewoede ontstak. Waar waren nu die vluchtelingen? Zij hadden recht op hunvluchtelingen! De mensen bleven er kalm onder en wezen de UNHCR op hetonbenullige van hun gedrag. Gelukkig kwamen ze snel tot bezinning en pakten -toch enigszins teleurgesteld - hun biezen. Je ziet het zo voor je : je bentbrandweer en je wacht je halve leven op een brandje. Dan mag je eindelijk endan hebben de omstanders het al uitgepiest. Om tegen de muur omhoog te kruipen.Ja toch? Best begrijpelijk. Ook tekenend voor de trots die de CentraalAfrikanen hebben. Ze zijn niet kruiperig en ze hebben een trotselichaamshouding met een idem gezichtsuitdrukking. Ik vind dat wel mooi."
(Flavien en Helmut waren in die tijd nog niet in Mobaye.) Mobutu is gevlucht in de nacht van Pinksteren (1996?). 's Nachts hoorde ik 2 vliegtuigen opstijgen vanuit Gbadolite op 25 kilometer van Mobaye. Toen wist ik dat het zover was. 's Morgens ben ik meteen naar de rivier gereden en daar zag het zwart van de bootjes met mensen die onze kant opkwamen. Er zijn toen zo'n 15.000 mensen de rivier overgestoken, waaronder een groep Europeanen (die voor de missie werkten), en een groep van zo'n 450 Ruandezen. Met de politie had ik de zaak hier van te voren al geregeld dat alles wat missie was door mij opgevangen zou worden. De immigratiedienst kwam heel vriendelijk hier op de missie de papieren voor elkaar maken. Uitstekende samenwerking, die we maandenvan te voren al geregeld hadden. De Zaïrezen werden meteen opgevangen door deplaatselijke bevolking. Vele mensen uit Mobaye sliepen buiten om devluchtelingen hun huis en bed te geven. Ze werden door de plaatselijkebevolking ook nog eens gevoed. "De graanschuren" en de velden zijn daarvoorleeggehaald. Dan was er nog een groep van 450 tot 500 Ruandezen, diewaarschijnlijk al vechtend door de Zaïre waren getrokken en voor plaatselijkelegertjes hadden gevochten. Helemaal duidelijk is dat nooit geworden. Wat welzeker is dat die er slecht aan toe waren: mannen, vrouwen, kinderen. Die zijndoor de overheid hier bij elkaar gedreven onder een grote Mangoboom midden inde stad. We hadden dus 3 grote groepen: 1. de expatriés en de mensen die voor de kerk in de Zaïre gewerkt hadden. 2. de grote groep Zaïrezen die overal door de mensen geherbergd en verzorgdwerden.3. de Ruandezen.
Groep 1. Ik heb meteen de verschillende ambassades in Bangui gewaarschuwd, wanter waren ook enkele gewonden bij. Niemand heeft iets van zich laten horen,ondanks het feit dat er weken lang over de franse radio aangekondigd was dat zeoveral vandaan gehaald zouden worden. Ons vliegtuig heeft toen enkele vluchtengemaakt om ze naar de hoofdstad te vliegen. Ook Minair is met hun vliegtuig (9of 14? plaatsen) gekomen. Dat heeft mij handen vol geld gekost.Zaïrezen die van de missie waren hebben we meteen doorgestuurd met onze auto'snaar Kongbo en Alindao. Dat was allemaal mogelijk omdat we zo'n goedesamenwerking hadden met de plaatselijke autoriteiten hier.Twee dagen later verneem ik dat er een franse helikopter was geland op enkelekilometers van Mobaye om de laatste huursoldaten (Zuid Afrikaans en Frans) opte halen. Frankrijk had altijd beweerd dat ze geen "mercenaires" bij Mobutuhadden!!Toen ben ik zo verschrikkelijk kwaad geworden dat ik de Franse Ambassade overonze radio de huid vol gescholden heb, wetend dat het franse leger onzeradioverbindingen volgt. Collega's zeiden me om dat niet zo hard te roepen,waarop ik dan iedere keer weer het hele verhaal vertelde, zeggend dat ikdonders goed wist dat de fransen onze uitzendingen afluisteren.Een paar dagen later kwam de prefect mij zien om me uit te nodigen voor eenveiligheids bijeenkomst met de hoogste vertegenwoordiger van het franse legeruit Bangui. Ik heb geweigerd om daar naar toe te gaan, zeggend dat ik de handenvol had met het ontvangen en verzorgen van de vluchtelingen. Toen vroeg deprefect of de veiligheidsconferentie dan bij mij gehouden kon worden, zodat ik geen onnodige tijd zou verliezen. Dat hebben we toen afgesproken. Wat bleek: de franse hoge Piet was speciaal gekomen om mij uit te leggen dat Frankrijk geen schuld trof en dat ik mijn vraag tot evacuatie aan het leger had moetenrichten. Ik heb hem toen gezegd dat dat "gelul" is. Dat ze onze radioafluisteren en dus precies wisten wat er aan de hand was. En als de franseambassade dan blijkbaar door zo'n stelletje onbenullen bevolkt werd ze dan beter de hele zaak konden sluiten.
Groep 2: De grote groep Zaïrezen. Opgevangen door de plaatselijke bevolking.UNHCR, en andere vluchtelingen organisaties die per vliegtuig, helikopter,auto's aan komen razen om de toestand op te nemen, de vluchtelingen tetellen... Maar nooit met iets om de mensen te helpen. Dan hadden ze ook nog hetlef om te vragen om op de missie te overnachten (we hadden meer als 50vluchtelingen in huis en aan tafel).Op mijn vraag of ze niet met wat hulp konden komen was hun reactie: Nee, wemoeten eerst de situatie opnemen, kampen zoeken en inrichten, enz. Waarop eenvan de mensen hier zei: "Een lege maag heeft geen WC nodig". Maar ze kondenniets doen voordat de vluchtelingen achter "prikkeldraad" zaten. Toen wevertelden dat er geen kamp en geen prikkeldraad nodig was omdat devluchtelingen bij de mensen thuis opgenomen werden, was hun reactie: "Oh, danis het dus alleen maar familiebezoek". Dan zou je zo'n stel onbenullen toch dekop inslaan?Bovendien vertrokken hun auto's volgeladen met de weinige vis en het weinigeeten dat hier nog op de markt te vinden was. Goedkoper als in Bangui. "Onze"vluchtelingen zijn niet ver het binnenland in gedeporteerd, zodat ze na eenpaar maanden meteen weer terug konden toen het weer rustig was aan de anderekant.
Groep 3: De groep van 450 tot 500 Ruandezen. Dagelijks maakten onze dames etenvoor hen klaar en werd dat aan hen uitgedeeld. Bovendien werd er ook medischvoor hen gezorgd door de zusters. Eentje is er hier overleden en op ons kerkhofbegraven: de hele stad en de hoogste autoriteiten waren er bij om die man eenwaardig "afscheid" te geven. Heel indrukwekkend. Ik heb altijd nog het plangehad om op zijn graf een standbeeldje te zetten voor "de onbekendevluchteling". Jammer genoeg is dat er nooit van gekomen en dat "steekt" me nogsteeds.Weken (of maanden) later zijn ze dan eidelijk door de UNHCR afgevoerd naar eenkamp ergens in het verre noorden. Weer een tijd later hoorden we dat er een"opstandje" was geweest in het kamp en dat de meeste vluchtelingen waren gedooddoor het leger??? Toen het weer helemaal rustig was ben ik naar Bangui gegaan waar het in mijnandere brief beschreven voorval heeft plaats gevonden. Zie tekst die ik hierkopiëer. "Toen de vluchtelingen vanuit de Zaïre weer naar huis waren ben ik naar dehoofdstad gegaan en in een brief aan de UNHCR heb ik de vraag gesteld hoeveelhet programma "vluchtelingen in Mobaye" hen had gekost en hoeveel van dat geldbij de vluchtelingen was terechtgekomen. De vertegenwoordiger van UNHCR heefttoen gedreigd om mij voor het gerecht te dagen en mij het land uit te latenzetten. Een simpele vraag: Operatie "vluchtelingen Mobaye" heeft hoeveel gekosten hoeveel daarvan is bij de doelgroep terecht gekomen?"
Groeten, Ben van Breen
p.s. Een paar dagen geleden zijn er (ik meen bij Baoro) 2 dokters (van OMS) met hunmilitaire escorte in een hinderlaag gereden en neergeschoten. OMS, UNICEF, UN,Banque MONDIALE; etc. rijden altijd met een militair escorte, "zeer moedig" vanhen, want volgens mij lopen ze dan veel meer gevaar. Maar bij de plaatselijkebevolking maakt dat wel indruk: zulke belangrijke persoonlijkheden!!
"Ook wel een aardige : Flavien vertelt me - en het wordt later door Helmutbevestigd - dat er indertijd nogal wat gedoe was aan de overkant. Dat is Zaire.Daardoor kwamen er heel wat Zairezen hals over kop deze kant uit. In zulkegrote getalen, dat de UNHCR zich geroepen voelde om hulp te bieden. Altijd mooinietwaar. In Bangui maakten zich vrachtwagens klaar met dekens, tenten en noemmaar op. Tegen de tijd dat ze in Mabaye waren gearriveerd was er geenvluchteling te ontdekken. Alle vluchtelingen waren door de lokale bevolkingliefdevol in hun hutten ondergebracht!! Daar krijg je toch een brok van in jekeel, als je dat hoort. Een enorme toevloed van mensen, gewoon opgelost enopgenomen door hartelijkheid en gastvrijheid. Niet aldus de UNHCR, die in grotewoede ontstak. Waar waren nu die vluchtelingen? Zij hadden recht op hunvluchtelingen! De mensen bleven er kalm onder en wezen de UNHCR op hetonbenullige van hun gedrag. Gelukkig kwamen ze snel tot bezinning en pakten -toch enigszins teleurgesteld - hun biezen. Je ziet het zo voor je : je bentbrandweer en je wacht je halve leven op een brandje. Dan mag je eindelijk endan hebben de omstanders het al uitgepiest. Om tegen de muur omhoog te kruipen.Ja toch? Best begrijpelijk. Ook tekenend voor de trots die de CentraalAfrikanen hebben. Ze zijn niet kruiperig en ze hebben een trotselichaamshouding met een idem gezichtsuitdrukking. Ik vind dat wel mooi."
(Flavien en Helmut waren in die tijd nog niet in Mobaye.) Mobutu is gevlucht in de nacht van Pinksteren (1996?). 's Nachts hoorde ik 2 vliegtuigen opstijgen vanuit Gbadolite op 25 kilometer van Mobaye. Toen wist ik dat het zover was. 's Morgens ben ik meteen naar de rivier gereden en daar zag het zwart van de bootjes met mensen die onze kant opkwamen. Er zijn toen zo'n 15.000 mensen de rivier overgestoken, waaronder een groep Europeanen (die voor de missie werkten), en een groep van zo'n 450 Ruandezen. Met de politie had ik de zaak hier van te voren al geregeld dat alles wat missie was door mij opgevangen zou worden. De immigratiedienst kwam heel vriendelijk hier op de missie de papieren voor elkaar maken. Uitstekende samenwerking, die we maandenvan te voren al geregeld hadden. De Zaïrezen werden meteen opgevangen door deplaatselijke bevolking. Vele mensen uit Mobaye sliepen buiten om devluchtelingen hun huis en bed te geven. Ze werden door de plaatselijkebevolking ook nog eens gevoed. "De graanschuren" en de velden zijn daarvoorleeggehaald. Dan was er nog een groep van 450 tot 500 Ruandezen, diewaarschijnlijk al vechtend door de Zaïre waren getrokken en voor plaatselijkelegertjes hadden gevochten. Helemaal duidelijk is dat nooit geworden. Wat welzeker is dat die er slecht aan toe waren: mannen, vrouwen, kinderen. Die zijndoor de overheid hier bij elkaar gedreven onder een grote Mangoboom midden inde stad. We hadden dus 3 grote groepen: 1. de expatriés en de mensen die voor de kerk in de Zaïre gewerkt hadden. 2. de grote groep Zaïrezen die overal door de mensen geherbergd en verzorgdwerden.3. de Ruandezen.
Groep 1. Ik heb meteen de verschillende ambassades in Bangui gewaarschuwd, wanter waren ook enkele gewonden bij. Niemand heeft iets van zich laten horen,ondanks het feit dat er weken lang over de franse radio aangekondigd was dat zeoveral vandaan gehaald zouden worden. Ons vliegtuig heeft toen enkele vluchtengemaakt om ze naar de hoofdstad te vliegen. Ook Minair is met hun vliegtuig (9of 14? plaatsen) gekomen. Dat heeft mij handen vol geld gekost.Zaïrezen die van de missie waren hebben we meteen doorgestuurd met onze auto'snaar Kongbo en Alindao. Dat was allemaal mogelijk omdat we zo'n goedesamenwerking hadden met de plaatselijke autoriteiten hier.Twee dagen later verneem ik dat er een franse helikopter was geland op enkelekilometers van Mobaye om de laatste huursoldaten (Zuid Afrikaans en Frans) opte halen. Frankrijk had altijd beweerd dat ze geen "mercenaires" bij Mobutuhadden!!Toen ben ik zo verschrikkelijk kwaad geworden dat ik de Franse Ambassade overonze radio de huid vol gescholden heb, wetend dat het franse leger onzeradioverbindingen volgt. Collega's zeiden me om dat niet zo hard te roepen,waarop ik dan iedere keer weer het hele verhaal vertelde, zeggend dat ikdonders goed wist dat de fransen onze uitzendingen afluisteren.Een paar dagen later kwam de prefect mij zien om me uit te nodigen voor eenveiligheids bijeenkomst met de hoogste vertegenwoordiger van het franse legeruit Bangui. Ik heb geweigerd om daar naar toe te gaan, zeggend dat ik de handenvol had met het ontvangen en verzorgen van de vluchtelingen. Toen vroeg deprefect of de veiligheidsconferentie dan bij mij gehouden kon worden, zodat ik geen onnodige tijd zou verliezen. Dat hebben we toen afgesproken. Wat bleek: de franse hoge Piet was speciaal gekomen om mij uit te leggen dat Frankrijk geen schuld trof en dat ik mijn vraag tot evacuatie aan het leger had moetenrichten. Ik heb hem toen gezegd dat dat "gelul" is. Dat ze onze radioafluisteren en dus precies wisten wat er aan de hand was. En als de franseambassade dan blijkbaar door zo'n stelletje onbenullen bevolkt werd ze dan beter de hele zaak konden sluiten.
Groep 2: De grote groep Zaïrezen. Opgevangen door de plaatselijke bevolking.UNHCR, en andere vluchtelingen organisaties die per vliegtuig, helikopter,auto's aan komen razen om de toestand op te nemen, de vluchtelingen tetellen... Maar nooit met iets om de mensen te helpen. Dan hadden ze ook nog hetlef om te vragen om op de missie te overnachten (we hadden meer als 50vluchtelingen in huis en aan tafel).Op mijn vraag of ze niet met wat hulp konden komen was hun reactie: Nee, wemoeten eerst de situatie opnemen, kampen zoeken en inrichten, enz. Waarop eenvan de mensen hier zei: "Een lege maag heeft geen WC nodig". Maar ze kondenniets doen voordat de vluchtelingen achter "prikkeldraad" zaten. Toen wevertelden dat er geen kamp en geen prikkeldraad nodig was omdat devluchtelingen bij de mensen thuis opgenomen werden, was hun reactie: "Oh, danis het dus alleen maar familiebezoek". Dan zou je zo'n stel onbenullen toch dekop inslaan?Bovendien vertrokken hun auto's volgeladen met de weinige vis en het weinigeeten dat hier nog op de markt te vinden was. Goedkoper als in Bangui. "Onze"vluchtelingen zijn niet ver het binnenland in gedeporteerd, zodat ze na eenpaar maanden meteen weer terug konden toen het weer rustig was aan de anderekant.
Groep 3: De groep van 450 tot 500 Ruandezen. Dagelijks maakten onze dames etenvoor hen klaar en werd dat aan hen uitgedeeld. Bovendien werd er ook medischvoor hen gezorgd door de zusters. Eentje is er hier overleden en op ons kerkhofbegraven: de hele stad en de hoogste autoriteiten waren er bij om die man eenwaardig "afscheid" te geven. Heel indrukwekkend. Ik heb altijd nog het plangehad om op zijn graf een standbeeldje te zetten voor "de onbekendevluchteling". Jammer genoeg is dat er nooit van gekomen en dat "steekt" me nogsteeds.Weken (of maanden) later zijn ze dan eidelijk door de UNHCR afgevoerd naar eenkamp ergens in het verre noorden. Weer een tijd later hoorden we dat er een"opstandje" was geweest in het kamp en dat de meeste vluchtelingen waren gedooddoor het leger??? Toen het weer helemaal rustig was ben ik naar Bangui gegaan waar het in mijnandere brief beschreven voorval heeft plaats gevonden. Zie tekst die ik hierkopiëer. "Toen de vluchtelingen vanuit de Zaïre weer naar huis waren ben ik naar dehoofdstad gegaan en in een brief aan de UNHCR heb ik de vraag gesteld hoeveelhet programma "vluchtelingen in Mobaye" hen had gekost en hoeveel van dat geldbij de vluchtelingen was terechtgekomen. De vertegenwoordiger van UNHCR heefttoen gedreigd om mij voor het gerecht te dagen en mij het land uit te latenzetten. Een simpele vraag: Operatie "vluchtelingen Mobaye" heeft hoeveel gekosten hoeveel daarvan is bij de doelgroep terecht gekomen?"
Groeten, Ben van Breen
p.s. Een paar dagen geleden zijn er (ik meen bij Baoro) 2 dokters (van OMS) met hunmilitaire escorte in een hinderlaag gereden en neergeschoten. OMS, UNICEF, UN,Banque MONDIALE; etc. rijden altijd met een militair escorte, "zeer moedig" vanhen, want volgens mij lopen ze dan veel meer gevaar. Maar bij de plaatselijkebevolking maakt dat wel indruk: zulke belangrijke persoonlijkheden!!
